Steeds vaker horen we van de netbeheerders en in het nieuws over het overvolle elektriciteitsnet in Nederland, wat heeft geleid tot het huidige net congestieprobleem. Vooral bedrijven die hun aansluitcapaciteit willen verzwaren om de productie te verhogen, bedrijfsprocessen uit te breiden of om te elektrificeren, lopen tegen lange wachttijden aan of worden in sommige gevallen zelfs afgewezen. Dat is zorgwekkend, want ondertussen staat de ontwikkeling en verduurzaming van deze bedrijven stil.
Op de lange termijn wordt gewerkt aan een vaste oplossing, netverzwaring. Echter gaat hier een grote investering en lange periode aan vooraf. Daarom moeten steeds meer bedrijven zelf werken aan een oplossing op de korte termijn; congestiemanagement.
De oplossing voor de lange termijn laat nog op zich wachten
Volgens de landelijke netbeheerder TenneT staat er momenteel meer dan 30.000 megawatt op aanvraag voor netverzwaring open. Dat is ongeveer veertig keer zoveel als de gemiddelde behoefte van heel Amsterdam. Deze getallen geven aan hoe groot de uitdaging van netverzwaring is. TenneT gaat, met steun van de overheid, investeren in het verzwaren van het elektriciteitsnet: ongeveer 13 miljard euro en 400 projecten, met de bouw van 40 nieuwe verdeelstations. Dat moet allemaal plaatsvinden zonder dat bedrijven en consumenten er hinder van ondervinden. Een hele uitdaging waardoor er pas uitzicht is op een elektriciteitsnet met voldoende beschikbaarheid rond 2032.
Voor veel ondernemers duurt dat te lang. Ze hebben uitbreidingsplannen die op de lange baan worden geschoven omdat het net hun stijgende energievraag niet aan kan. Tegelijkertijd nemen we als samenleving afscheid van gas, wat leidt tot een nóg grotere vraag naar elektriciteit. De “doorstroom” in het net is simpelweg niet toereikend om aan de nieuwe elektriciteitsvraag te voldoen.
Congestiemanagement biedt uitkomst op de korte termijn
Een belangrijke strategie om de periode te overbruggen tot het net is uitgebreid, is congestiemanagement. Kort gezegd houdt dit in dat bedrijven (met een grootverbruiaansluiting (GVB) vanaf 100 kW aansluitcapaciteit) flexibeler omgaan met hun energieverbruik en -productie, en dat ze capaciteit onderling uitwisselen en/of beschikbaar stellen.
Wat is congestiemanagement?
Congestiemanagement draait om het oplossen van regionale knelpunten op het landelijk net zonder dat er meteen fysieke netverzwaring plaatsvindt. Veel bedrijven hebben een contractcapaciteit die ze niet continu benutten. Als voorbeeld: Voorbeeldbedrijf 1 heeft een gecontracteerde capaciteit van 1500 kW, maar gebruikt het doorgaans maar maximaal 1000 kW. De ongebruikte 500 kW kan dan tijdens afgesproken uren worden “vrijgegeven” voor Voorbeeldbedrijf 2 die op dat moment deze capaciteit kan gebruiken. Dat is mogelijk via speciale contracten met de netbeheerder, zoals de CBC-T-, CBC-A- of Redispatch contracten.
Via deze contractvormen kan de netbeheerder het energienet beter in balans houden, en krijgen bedrijven een financiele vergoeding voor het beschikbaar stellen van hun capaciteit.
Congestiemanagement via een Congestie Service Provider (CSP)
Hoe ziet congestiemanagement via een Congestie Service Provider (CSP) zoals Energy Pool er in de praktijk dan uit? We zetten de 3 meest voorkomende contractuele opties op een rijtje:
- CBC-T (Vaste Tijden)
Bij een CBC-T-contract worden vooraf vaste periodes afgesproken waarin een bedrijf minder of meer capaciteit gebruikt. Deze capaciteitsblokken liggen contractueel vast en kunnen niet dagelijks gewijzigd worden. Netbeheerders bieden deze contracten aan om structurele congestie te verminderen, en bedrijven stemmen hun flexibiliteit hierop af. De CSP speelt hierbij een adviserende rol en helpt bij het bepalen van de optimale indeling, op basis van historische en voorspellende data. Wanneer de netbeheerder op vaste tijden ruimte heeft, kan een bedrijf hier efficiënt gebruik van maken zonder dagelijks te hoeven schakelen.
- CBC-A (Biedplicht op Afroep)
Bij een CBC-A-contract heeft een bedrijf de flexibiliteit om dagelijks aan te geven hoeveel vermogen het over heeft of juist nodig heeft. Een CSP verzamelt en analyseert de relevante data, via het energiemanagementsysteem, en dient deze informatie geoptimaliseerd in bij de netbeheerder. Dit zorgt ervoor dat beschikbare capaciteit optimaal benut wordt, hoewel netbeheerders niet altijd de garantie geven dat aangeboden flexibiliteit wordt geaccepteerd.
- Redispatch
Redispatch is een real-time maatregel waarbij op de dag zelf, of soms binnen enkele uren, gehandeld wordt om acute netcongestie te verhelpen. Een CSP monitort continu het net en het verbruik van het bedrijf. Zodra er een knelpunt dreigt, kan de CSP namens de klant aanbieden om afname of productie aan te passen. Netbeheerders bepalen welke partijen geactiveerd worden op basis van de situatie op het net en de ingediende biedingen. Dit is met name interessant voor bedrijven met flexibele processen of installaties, zoals warmtekrachtkoppelingen (WKK) of e-boilers of batterijopslag, die snel op veranderingen kunnen inspelen.
Benodigde aanpassingen binnen bedrijven
Om aan congestiemanagement mee te doen, moet een bedrijf inzicht krijgen in het eigen energieverbruik. Het is hierbij belangrijk dat er “sturing” plaatsvindt, oftewel dat er een systeem is dat de limieten bewaakt en bepaalt wie, wanneer er waar vermogen kan inzetten. Dit gebeurt via een EMS (energiemanagementsysteem), in combinatie met een congestie service provider.
Energy Pool integreert EMS systemen en dient als Congestie Service Provider
Energy Pool is niet alleen een erkend Congestie Service Provider, wij leveren ook het EMS systeem. Hierdoor heb je slechts één partner nodig om je complete congestiestrategie uit te voeren. Door aangesloten te zijn op GOPACS, heeft Energy Pool inzicht in de actuele knelpunten bij netbeheerders. Hierdoor kunnen we actief inspelen op kansen op het gebied van congestiemanagement.
- Data-analyse en advies: We bekijken het huidige energieverbruik en de piekmomenten van het bedrijf (of cluster van bedrijven) en geven daarop afgestemd advies over welke contractvorm het meest rendabel is.
- Implementatie van sturing: Met ons EMS systemen kunnen we real-time uw assets aansturen, bijvoorbeeld door productie te verlagen wanneer een knelpunt dreigt, of door overtollige capaciteit aan te bieden op de markt.
- Optimalisatie in de praktijk: Deelname aan congestiemanagement is geen statisch iets. Situaties veranderen wekelijks of dagelijks. Met onze tools kunnen we uw energiesysteem continu optimaliseren, zodat u de beste opbrengst krijgt voor de geleverde flexibiliteit.
Ga vrijblijvend in gesprek met één van onze segment managers over de mogelijkheden binnen uw bedrijf. We denken graag mee over relevante vraagstukken omtrent de toekomst van het energiebeleid en vertellen je meer over mogelijke kansen die relevant zijn voor het huidige en toekomstige energiebeleid van het bedrijf.